قیمت سردخانه صنعتی

تجهیزات، ساختمان و تأسیسات سردخانه

برای احداث سردخانه باید به نکاتی توجه داشت که عبارتند از:

1- موقعیت محل سردخانه:

محل سردخانه باید در مرکز منطقه تولید و مجاور راههای اصلی بوده و راههایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند باید مناسب باشند به طوری که رفت و آمد وسایل سنگین در فصل‌های مختلف سال در آنها امکان‌پذیر باشد. زمین سردخانه باید مستحکم باشد، آب در سطح آن جمع نشود، زه‌کش خوبی داشته باشد و بتواند به راحتی سنگینی ساختمان و تجهیزات را تحمل کند. دسترسی به منابع آب و برق هم در آن آسان باشد.

2- طرح ساختمان:

ساختمان سردخانه باید طوری طراحی شود که کلیه انبارها به یک راهروی اصلی منتهی شوند. انبارهایی که به وسیله یک در به انبار دیگر باز می‌شوند مناسب نیستند. چرا که ورود و خروج محصولات با مشکل مواجه می‌شود. در داخل ساختمان انبار نباید ستون‌های زیادی وجود داشته باشد. همچنین قرار دادن پله در جلوی درها مناسب نیست. کف سردخانه باید هم سطح با راهروهای اصلی باشد. جنس دیوارها باید از مواد مقاوم، قابل شستشو و قابل ضدعفونی کردن باشد. موتورخانه باید در مرکز ساختمان قرار گیرد تا لوله‌کشی‌های موردنیاز به حداقل برسد.

3- اندازه انبار:

اندازة انبارها بستگی دارد به اینکه انبار به چه منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد باید توجه کنیم که محصولات و فراورده‌های مختلف را نمی‌توان و نباید با یکدیگر انبار نمود حتی گاهی ممکن است ارقام یا واریته‌های مختلف یک میوه و یا یک محصول را در انبارهای جداگانه نگهداری کرد.

4- ظرفیت سردخانه:

ظرفیت سردخانه در یک منطقه معمولاً با توجه به متوسط تولید در آن ناحیه و همچنین با توجه به آینده‌نگری و ملاحظات زیر محاسبه می‌شود:
1- محصولاتی که از نظر طبقه‌بندی خیلی بزرگ‌تر یا خیلی کوچک‌تر از حد معمول می‌باشند برای نگهداری در سردخانه مناسب نیستند.
2- مقدار محصولی که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده در اثر کاشت درختان جدید و یا عوامل دیگر بر تولید منطقه افزوده می‌شود باید در محاسبات منظور شود.
3- مقدار محصولی که بعد از برداشت بلافاصله به فروش می‌رسد در محاسبات منظور نمی‌گردد.
4- نگهداری محصولات زودرس و همچنین محصولاتی که دارای کیفیت خوب و مرغوب نیستند در سردخانه مقرون به صرفه نیست.

5- اسکلت سردخانه:

اسکلت سردخانه ممکن است به صورت اسکلت با مصالحی مانند بتون، اسکلت فلزی، بتون آرمه (مخلوط فلز و بتون) و یا به صورت پیش ساخته، ساخته شود.

6- کف سردخانه:

کف سردخانه بایستی دارای زه‌کشی خوب و مناسب باشد و تا عمق 30 سانتیمتری از ریگ و شن پوشیده شده باشد. بر روی شن به ترتیب طبقات زیر قرار می‌گیرند:
1) یک لایه بتون به ضخامت 5 تا 10 سانتیمتر
2) عایق رطوبتی مانند مواد قیر اندود
3) عایق حرارتی در دو لایه: انواع متداول عایق حرارتی شامل چوب پنبه، پشم شیشه و پلیمرهایی نظیر (پلی استایرن و پلی اورتان و ...
4) حدود 10 سانتیمتر لایة بتون: سطح این لایه باید لغزنده نباشد.
نحوة قرارگیری لوله‌ها در داخل سردخانه باید به گونه‌ای باشد که از یخ‌زدگی و ورود جانوران موذی به داخل سردخانه جلوگیری شود. باید حدالامکان از نصب کف شوی در اطاق‌های سرد اجتناب شود و در صورت ضرورت، دهانة خروجی آن در کف سردخانه باید درپوش داشته باشد.

7- دیوارها:

دیوارهای سردخانه با توجه به مسائل فنی طرح‌ریزی می‌شود. دیوار سردخانه از قسمت بیرون به سمت داخل از قسمت‌های زیر تشکیل می‌شود:
1) سیمان در صورتی که دیوار مسطح نباشد مورد نیاز است.
2) عایق رطوبتی مثل قیر و گونی، مواد پلاستیکی، کاغذ بیتومِن.
3) عایق حرارتی در دو لایه که معمولاً به صورتی چسبانده می‌شوند که درزها بر روی همدیگر قرار نگیرند. در صورتی که عایق حرارتی از نوع پاششی باشد می‌توان از یک لایه بر روی دیواره سردخانه استفاده کرد.
4) لایه نهایی: ممکن است از نوع سیمانی و یا گاهی ممکن است از جنس صفحات گالوانیزه، ورقه‌های آلومینیومی، فولاد ضد زنگ و ... باشد. 

8- سقف:

پوشش سقف ممکن است به صورت تخت یا شیب‌دار باشد. به طور کلی پوشش سقف از قسمت بیرونی به داخل سردخانه به صورت زیر است:
1) سطح صاف که برای زیرسازی عایق مورد استفاده قرار می‌گیرد (سیمانی یا بتونی)
2) عایق رطوبتی
3) دو یا چند لایه عایق حرارتی
4) لایة نهایی (در صورت لزوم)
در صورتی که سردخانه دارای سقف کاذب باشد، برای جلوگیری از تقطیر آب و کاهش درجه حرارت تهویه فضای بالای سقف کاذب (فضای بین سقف کاذب و سقف اصلی) ضروری است.
 

9- در ورود و خروج سردخانه:

در سردخانه باید با حجم کالای موجود در داخل سردخانه، نوع کالایی که در سردخانه نگهداری می‌شود و روش حمل و نقل کالا متناسب باشد. معمولاً برای رفت و آمد لیفت تراک‌ها اندازه‌ای حدود 5/2×6/1 متر تعیین شده است. به طور کلی در سردخانه باید دارای خصوصیات زیر باشد:
- از موادی که محل مناسبی برای رشد و نمو باکتری‌ها، حشرات و جانوران موذی می‌باشند نباید برای ساختن در به کار برده شوند.
- چهارچوب و در باید کاملاً هوا بندی شده باشند.
- بدنة در باید عایق بوده و دارای روکش محافظ رطوبت باشد.
- بهتر است در سردخانه به طور اتوماتیک باز و بسته شود.
- در مورد سردخانه‌های تجاری در ورودی نباید مستقیماً با محیط خارج تماس پیدا کند. لازم است فضای بسته‌ای در جلوی آن تعبیه شود.
- در سردخانه‌هایی که برای مدت زمان زیادی باز می‌مانند بهتر است دارای پردة هوا باشند.

تاریخچه سردخانه

تاریخچه سرمایش و سردخانه

یخ زدن و نگهداری محصولات و مواد غذایی فاسد شدنی (با استفاده از سرما) یکی از روش‌های بسیار قدیمی است که از گذشته‌های دور انسان با استفاده از برف و یخ طبیعی که در غارها و گودال‌ها وجود داشت جهت نگهداری محصولات استفاده می‌نمود اما از آنجایی که برف و یخ طبیعی هم از لحاظ مقدار و هم از لحاظ کیفیت ( از لحاظ بهداشتی) مناسب نبود دانشمندان به فکر ساختن یخ مصنوعی افتادند و به علت اینکه هنوز حرارت‌سنج یا دماسنج تا آن زمان وجود نداشت بیشتر از کلمات سرد، منجمد و یخ‌زده استفاده می‌کردند در سال 1595 اولین دماسنج دقیق توسط گالیله ساخته شد و در سال 1622 به وسیله بُویل (Boyle) رابطه بین فشار و حجم برای گازها تعریف شد:
                                            PV=nRT
در سال 1823 فارادی (Faraday) دریافت که می‌تواند گاز آمونیاک را با استفاده از فشار به مایع تبدیل کند. کارنوت (Karnot) در سال 1824 تئوری سیکل حرارتی خود را که در برگیرنده انقباض و انبساط گازها است به دنیا ارائه نمود در نتیجه این پیشرفت‌ها پرکینز (Perkins) در سال 1834 روش تولید سرما را به طور صنعتی به نحوی که ما امروزه از آن در صنعت استفاده می‌کنیم، اختراع کرد و در سال 1875 لینده (Linde) با استفاده از آمونیاک به عنوان مبرد (ماده سرمازا) سیکل تولید سرما در مدار بسته را به جهانیان معرفی نمود نخستین سعی و تلاش برای تهیه نخ مصنوعی به مقدار زیاد در فاصله سال‌های 1850 تا 1860 انجام گرفت به طوری که در سال 1851 دکتر جان گوری (John Gorrie) تولید اولین ماشین تهیه یخ را به ثبت رساند و در نیمة دوم قرن 19 در آمریکا مقداری ماهی، گوشت و مرغ به شکل منجمد عرضه و به فروش رسید ولی مقدار آن قابل توجه نبود. برای این منظور مواد غذایی را در ماه‌های زمستان منجمد و به مسافت‌های نزدیک حمل می‌کردند و در همان زمان نیز مخلوط یخ و نمک جهت ایجاد حرارت پایین‌تر از یخ خالص رایج گردید. در سال 1920 بردسی (Birdseye) تحقیقات گسترده‌ای را در زمینه فرآیند انجماد سریع، تجهیزات و فرآورده‌های یخ‌زده و بسته‌بندی مواد غذایی منجمد انجام داد و در دورة 20 ساله بعد از آن تحقیقات وسیع دیگری در زمینه ایجاد واحدهای فریزر خانگی به انجام رسید به طوری که در سال 1927 یخچال الکترولوکس به بازار آمریکا عرضه شد. امروزه یکی از معیارهای خوب جهت تعیین میزان پیشرفت تکنولوژی یک جامعه تعیین حجم، قدرت تولید غذاهای منجمد، انتقال، ذخیره و امکانات توزیع و فروش آن است، به طوری که صنایع برودتی تأثیر فراوانی بر نحوة کشاورزی و بازاریابی محصولات می‌گذارد و از طرف دیگر وضعیت اقتصادی صنایع غذایی فاسد شدنی را تعیین می‌کند. مثلا وجود صنایع برودتی به مقدار کافی در یک کشور باعث تثبیت قیمت مواد غذایی و ارائه مستمر و منظم آنها به ویژه مواد پروتئینی نظیر گوشت و ماهی خواهد شد. در نتیجه به استمرار فعالیت های کشاورزی و دامپروری کمک می نماید.

تاریخچه و وضعیت سردخانه در ایران:

ایران از جمله کشورهای پیشکسوت در امر استفاده از سرما به منظور نگهداری مواد غذایی است. مواد غذایی از دیرباز به کمک روش‌هایی نظیر چال کردن در زمین و قرار دادن محصولات در زیرزمین‌های خنک و دور از نور رایج بوده است. شواهد نشان می‌دهد که استفاده از زیرزمین‌ها در ذخیره مواد غذایی در زمان هخامنشیان در ایران رواج داشته است. از جمله مدارک موجود می‌توان به زاغه های نگهداری پنیر در آذربایجان اشاره نمود. اولین سردخانه صنعتی با اعتبار وزارت صنایع و معادن به وسیله دولت روسیه در بندر انزلی برای شیلات شمال ساخته شد. تأسیس آن به حدود سال 1290 هجری شمسی نسبت داده می‌شود. نوع مبرد (ماده سرمازا) در سیستم سرماسازی این واحد مخلوطی از آب و نمک بود. تا تاریخ آبان ماه سال 1354 شرکت سهامی گسترش خدمات بازرگانی از نظر مالی و وزارت صنایع از نظر فنی صنعت سردخانه‌ای را در کشور ترویج و پشتیبانی می‌نمودند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1361 احداث سردخانه موکول به کسب اجازه از وزارت بازرگانی (از نظر ضرورت ایجاد و سرمایه گذاری) و تأیید وزارت صنایع (از جنبه مشخصات فنی) شد.

آشنایی با مفاهیم مورد استفاده در سرما

سرما در واقع گرفتن حرارت از محیط و کاهش دمای محیط است به بیان دیگر وقتی از سرما نام می‌بریم در حقیقت عدم گرما یا حرارت را بازگو می‌کنیم. دما در واقع نشان دهنده میزان حرکت ملکول‌های یک جسم است و گرما نه تنها بیان کننده سرعت حرکت ملکول‌ها در جسم می‌باشد بلکه تعیین کننده تعداد ملکول‌ها (جرم) که تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند نیز می‌باشد.
برای درک مکانیسم نگهداری مواد غذایی به وسیله سرما لازم است با چند مفهوم حرارتی از جمله درجه حرارت، گرمای ویژه، گرمای نهان و گرمای محسوس، درجه حرارت بحرانی و ... آشنا شویم.

1) درجه حرارت:

بنا به تعریف درجه گرما یا سرمای یک جسم بر اساس درجه فارنهایت یا سانتیگراد بیان می شود که هر 2 سیستم براساس نقطه ذوب یخ و نقطه جوش آب خالص در فشار 1 اتمسفر مشخص می‌گردند.  
درجه گرمی یا سردی یک جسم بستگی به شدت حرکت مولکول های تشکیل دهنده آن جسم در حول محور تقارنشان دارد. نرخ این حرکت مولکولی را درجه حرارت می نامند. از آنجاییکه حرارت یک نوع انرژی است لذا قابل انتقال است. انتقال حرارت به 3 طریق صورت می‌گیرد:

1) هدایت ملکولی (Conduction):

در واقع انتقال حرارت در یک جسم از نقطه گرمتر به نقطه سردتر می‌باشد که توسط مولکول های یک جسم صورت می گیرد مانند انتقال حرارت در اجسام جامد

 
2) جا به جایی (Convection):

عبارت است از انتقال حرارت در یک محیط مایع یا فضا به وسیلة جا به جایی ملکول‌ها که به علت اختلاف دانسیته ای که به علت بالا رفتن انرژی حرارتی در آنها بوجود آمده است مانند گرم شدن هوای اتاق.

  3) تشعشع (Radiation):

عبارت است از انتقال حرارت توسط امواج. در این روش نیازی به تماس بین جسم گرم و سرد وجود ندارد. مانند گرم شدن زمین توسط نور خورشید

2) گرمای ویژة مادة غذایی:

گرمای ویژه برای اجسام بنا بر تعریف عبارت است از مقدار حرارتی که بتواند درجه حرارت یک واحد از وزن یک جسم را یک درجه سانتی‌گراد بالا ببرد.

  3) گرمای نهان (Latent heat):

مقدار حرارتی است که اگر به یک جسم داده شود و یا از آن گرفته شود آن جسم تغییر درجه حرارت نمی‌دهد بلکه حالت فیزیکی آن تغییر می‌کند. زمانی که یک جسم جامد به مایع تبدیل می‌شود این گرما را گرمای نهان ذوب (Latent heat of Fusion) و زمانیکه یک جسم از مایع به بخار تبدیل می شود آن را گرمای نهان تبخیر (Latent heat of evaporation)‌ می‌گویند.

4) گرمای محسوس (sensible heat):

عبارت است از مقدار حرارتی که بدون تغییر حالت یک جسم باعث افزایش یا کاهش دمای آن می‌شود. سرد کردن یک جسم در واقع گرفتن گرمای محسوس آن جسم است.

5) درجه حرارت بحرانی (Critical Temprature):

درجه حرارتی است که بالاتر از نتوان گاز را به مایع تبدیل کرد.

6) ذوب:

تبدیل حالت یک جسم جامد در اثر حرارت به مایع را ذوب گویند.

7) انجماد:

عبارت است از گرفتن حرارت از یک جسم مایع و تبدیل آن به جامد.

8) تبخیر:

تغییر حالت یک جسم مایع به حالت گاز را تبخیر گویند.

9) میعان:

تغییر حالت یک جسم از حالت گاز به مایع را گویند که به سه روش امکان پذیر است:
- افزایش فشار
- کاهش دما
- افزایش فشار و کاهش دما به صورت توام

10) تصعید:

عبارت است از تغییر حالت یک جسم جامد به حالت بخار بدون اینکه به حالت مایع در بیاید.
واحدهای حرارتی:
1- ترمی (Termie): عبارت است از مقدار گرمایی که حرارت یک تن آب را یک درجه بالا ببرد.
2- کالری (Calorie): مقدار حرارتی است که یک واحد وزن از آب می‌گیرد تا حرارت آن یک درجه بالا برود.
3- بی تی یو (B.T.U یا British Thermal Unit): عبارت است از مقدار حرارتی که به یک پوند آب داده می‌شود تا حرارت آن یک درجه فارنهایت بالا برود.
  یک پوند (lb)
4-تن سردخانه‌ای: واحد سرما به صورت تن سردخانه‌ای بیان می‌شود و عبارت است از جذب گرمای نهان ذوب توسط 2000 پوند یخ با دمای 32 درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد در مدت 24 ساعت تا به 2000 پوند آب 32 درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد تبدیل شود. از آنجایی که گرمای نهان ذوب یخ   144 می‌باشد لذا مقدار کل گرمای ذوب شده   288000  خواهد شد که معادل   200 است.

آبسردکن آنی آدمک 90

تهیه آب خنک و سرد برای آشامیدن در گرمای طاقت فرسای تابستان همیشه مورد توجه انسان بوده است. در دوران های قدیم در کشورهایی مانند ایران و عراق خانه ها مجهز به سرداب بودند. مردم با گرم شدن هوا به این سرداب ها پناه می بردند و از آب سرد آن ها برای آشامیدن استفاده می کردند.در آبسردکن های امروزی برای خنک کردن آب از گاز  استفاده می شود. آبسردکن های امروزی در انواع فانتزی ، صنعتی و آنی ساخته می شوند. آبسردکن های آنی قادر هستند که آب را به صورت لحظه ای خنک کنند.  آبسردکن های آنی و صنعتی آدمک از بدنه های  ای بی اس ساخته می شوند .از دیگر تفاوت های آبسردکن های فانتزی و صنعتی می توان به مکان استفاده آن ها اشاره کرد. آبسردکن های فانتزی در مکان های مسکونی و کم تردد کاربرد دارند اما از آبسردکن های صنعتی در اماکن صنعتی مانند کارخانه ها و اماکن عمومی مانند معابر ، مدارس و مکان های مذهبی ، مساجد ، مترو ، راه آهن ، هیئت ها و ... استفاده می شود.

آبسردکن های آدمک از جمله آبسردکن های قدرتمند موجود در بازار هستند. این آبسردکن ها ساخت ایران هستند و تولید کننده آنها شرکت البرزدماکاران می باشد. از مزیت های اصلی این آبسردکن ها می توان به استفاده از مواد ای بی اس در ساخت بدنه ، که نشکن هستند ، مصرف بهینه انرژی و شیرها و سینی ضدچکه اشاره کرد. این آبسردکن ها به دلیل انطباق استانداردهای رعایت شده در ساخت آن ها دارای استاندارد های  ISO و مصوبات وزارت بهداشت می باشد ، برای استفاده مصرف کنندگان ایرانی بسیار مناسب هستند. این دستگاه ها به صورت انحصاری توسط شرکت تولیدی و برودتی البرزدماکاران تولید می شوند و دارای یک سال گارانتی  هستند.

آبسردکن های صنعتی آدمک با استفاده از بدنه ای بی اس ساخته می شوند.  این آبسردکن ها نیز برای جلوگیری از خطر زنگ زدگی، بدون مخزن هستند و به همین دلیل در آن ها خطر آلودگی آب ناشی از زنگ زدگی وجود ندارد.  از دیگر مزیت های اصلی این آبسردکن ها می توان به استفاده از کمپرسور و کندانسور بسیار قدرتمند اشاره کرد. این آبسردکن ها با با یک سال گارانتی  عرضه می شوند. شرکت البرزدماکاران با بیش از 40 سال سابقه تولید کننده انواع دستگاه ها و تجهیزات ، برودتی و سرمایشی است.  

مصاحبه سابا با البرزدماکاران

مصاحبه سازمان بهره وری انرژی ایران (سابا) با مدیر عامل شرکت

 

آبسردکن آنی راه کار صرفه جویی انرژی و پیکسایی در بخش اداری ـ عمومی

گفتگو با میرحمید محمدگاهی مخترع آبسردکن آنی

آبسردکن آنی از معدود دستگاههاییست که  توسط یک مخترع ایرانی به ثبت جهانی رسیده ،تجاری سازی شده و به تولید انبوه رسیده است این دستگاه در سال 1386 اختراع شد و به ثبت رسید . مشکلات بهداشتی ناشی از مخزن آب آشامیدنی در آبسردکنهای قدیمی سبب گردید میرحمید محمدگاهی با 35 سال تجربه در صنعت سرمایش به اختراع دستگاه آبسردکنی بیندیشد که بدون مخزن آب آشامیدنی ، آب را خنک نماید . علاوه بر این مصرف بالای انرژی و عدم توانایی در ارائۀ آب سرد به صورت پیوسته از دیگر معایب دستگاههای قدیمی بود که باید بر طرف می گردید. در آبسردکن آنی با حذف مخزن آب آشامیدنی 80% در مصرف برق صرفه جویی می شود و هر دستگاه پتانسیل 6/3 کیلو وات پیکسایی را نیز دارا می باشد . ارائۀ پیوسته آب خنک موجب شده است این دستگاه مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گیرد و 3000 آبسردکن آنی در کشور پس از گذشت 4 سال از اختراع این دستگاه گواه این ادعاست. فرودگاهها،ترمینالها، ایستگاههای راه آهن، مترو،دانشگاهها،ادارات ، اماکن تفریحی،ورزشی،متبرکه و....

 از جمله مکانهایست که آبسردکن آنی مورد مصرف دارد . نظر به موفقیت این اختراع و رسالت سازمان در معرفی محصولات کم مصرف و پربازده بر آن شدیم با مخترع این دستگاه میرحمید محمدگاهی به صحبت بنشینیم :

 1-  چرا به اختراع آبسردکن پرداختید ؟

  گام اول در هر اختراعی،شناسایی نیاز است . ایستگاه راه آهن تهران سالیانه پذیرای عدۀ زیادی از هموطنان می باشد . در آن سالها دستگاههای نصب شده در ایستگاه راه آهن تهران  نمی توانست به طور پیوسته آب خنک ارائه نماید بدین ترتیب پس از مراجعه به آبسردکن فقط چند نفر اول آب خنک می نوشیدند . از طرفی آلودگیهای مربوط به مخزن آب آشامیدنی معمولاً مصرف کنندگان از جمله خودم را از نوشیدن آب خنک منصرف می نمود . و این همه در حالی بود که دستگاههای قدیمی از سیستم سرمایش پرمصرفی نیز برخوردار بوده و عمدتاً ایزولاسیون مناسبی نداشتند . بدین ترتیب با پشتوانۀ سالها تجربه در صنعت سرمایش با اختراع و ساخت آبسردکن آنی موفق به حل معضلات ذکر شده گردیدم .

 2- مگر استفاده از مخزن چه مشکلاتی در پی داشت ؟

 نگهداری آب در هر ظرف سرباز سبب می گردد کلر که جهت گندزدایی به آن تزریق شده به صورت گاز خارج گردد و به مرور زمان ، مخزن به محل مناسبی برای رشد و نمو انواع و اقسام میکروبها،باکتریها،میکروارگانیزمها تبدیل شود  .همچنین انباشت رسوبات در مخزن و افزایش املاح آب از دیگر مشکلات استفاده از مخزن در آبسردکن می باشد . که در نسل جدید با حذف مخزن این مشکلات برطرف گردید .قابل ذکر است در مواردی حتی مشاهده شده بود جانوران نظیر سوسک و موش به داخل مخزن وارد شده و به دام افتاده اند و متاسفانه به علت عدم دسترسی به داخل مخزن مسئولین امر از موضوع مطلع نشده اند تا زمانی که مسیر آب خروجی مسدود گردیده است.

 3ـ آبسردکن آنی چگونه می تواند در مصرف انرژی صرفه جویی نماید؟

 دستگاههای قدیمی از یک مخزن آب آشامیدنی تشکیل شده است که لوله های اواپراتور به دور آن پیچیده شده است این سیستم در سال 1937 ابداع گردیده است سطح تماس لوله های اواپراتور با مخزن بسیار ناچیز است و باعث کاهش نرخ انتقال حرارت شده است . بدین ترتیب اواپراتور چنین دستگاههایی بیشتر با هوا تبادل می کند . در آبسردکن آنی اواپراتور بوسیله سیال عامل دوم کاملاً احاطه شده و از این رو اتلافات حرارتی به حداقل رسیده است از طرفی این دستگاه در ساعات کم باری شب با استفاده از گرمای نهان ذوب یخ اقدام به ذخیره انرژی به صورت برودت می نماید و در طول روز برودت ذخیره شده را جهت خنک نمودن آب آشامیدنی به کار می برد . بدین ترتیب در آبسردکن آنی لزومی برای برابری توان حرارتی وارده و توان سرمایش دستگاه وجود ندارد زیرا پیک انرژی حرارتی مورد نیاز از محل انرژی ذخیره شده تامین می گردد . به تناسب کمتر شدن توان سیستم سرمایش در این دستگاه اتلافات نیز کاهش چشمگیری یافته است .

 

4 ـ پتانسیل صرفه جویی انرژی آبسردکن آنی چقدر است ؟

بر اساس آزمایشات انجام شده با جایگزینی هر دستگاه آبسردکن آنی به جای دستگاه قدیمی به میزان 6111 کیلووات ساعت صرفه جویی در مصرف انرژی محقق می گردد. این در حالیست که بیش از 600 هزار دستگاه آبسردکن در کشور مورد مصرف دارد که از این میان می توان به آبسردکنهای مورد نیاز 70 هزار ساختمان اداری 88 هزار مدرسه در استانهای گرمسیر ،83 هزار واحد صنعتی،44 هزار مرکز درمانی،33 هزار اماکن ورزشی و 70هزارمسجد در کشور اشاره نمود . بر اساس برآوردهای انجام شده اگر سالانه تنها به میزان 10 هزار دستگاه آبسردکن آنی جایگزین گردد بیش از 61 هزار مگاوات ساعت صرفه جویی در سال محقق می گردد . در حال حاضر با گذشت 4 سال از اختراع این محصول 3 هزار دستگاه تولید و به بهره برداری رسیده است .

 5 ـ در مورد پیکسایی چه میزان پیکسایی با استفاده از این دستگاه امکان پذیر است؟

ــ آبسردکن آنی می تواند در ساعات اوج مصرف برق سیستم سرمایش خود را به عنوان عمده مصرف کننده انرژی خاموش نموده و فقط با استفاده از انرژی ذخیره شده به خنک نمودن آب مصرفی بپردازد . این عمل به کمک تایمری که برروی دستگاه تعبیه شده  میسر می گردد اتفاقاً زمان اوج مصرف برق آبسردکنها با پیک مصرف برق روز در کشور همزمان است و نیروگاههای جدید عمدتاً جهت تامین نیاز پیک روز احداث می گردد . بر اساس آزمایشات صورت گرفته با جایگزینی 10 هزار دستگاه آبسردکن آنی لزوم احداث یک نیروگاه  47 مگاواتی برطرف می گردد . هزینه احداث چنین ظرفیت نیروگاهی بیش از 20 میلیون دلار است .

 

6 ـ آیا واقعاً تا به حال در دنیا کسی به ساخت چنین دستگاهی فکر نکرده است ؟

همانطور که در ابتدا عرض کردم اختراع با شناسایی نیاز آغاز می شود . در کشورهای خارجی مردم عمدتاً از آب معدنی استفاده می نمایند لذا نیاز به آبسردکنهای آب آشامیدنی با این ظرفیت احساس نمی شود . البته به تازگی با توجه به مشکلات زیست محیطی ناشی از پسماند بطریها ، کشورهای غربی نیز به سمت استفاده از آبسردکنهای بدون بطری روی آورده اند . در هر صورت پتنت آبسردکن آنی اخیراً پس از طی مراحل دقیق و طولانی جستجو و بررسـی توسـط سازمان جهـانی مالکیت فکری ( دفتر بین المللی ژنو ) انتشـار یافتـه است.این سـازمان     (WIPO: World Intellectual properties offices  ) زیر مجموعه سازمان ملل متحد بوده و وظیفه حمایت از اختراعات را تحت ماهده PCT بر عهده دارد . شایان ذکر است درخواست ثبت پتنت فقط برای اختراعاتی که سه شرط تازگی ، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی را دارند مورد پذیرش قرار می گیرد . مراحل بررسی به Search (جستجو) مشهور است که به بررسی سه شرط بالا می پردازد .

 

7 ـ به نظر شما این دستگاه ، اختراع موفقی محسوب می شود ؟

البته معیارهای موفقیت در زمینه های مختلف متفاوت تعریف می شود ، اما در زمینه اختراعات اجماع عمومی بر این امر دلالت دارد که مهمترین معیار برتری و موفقیت اختراعات سطح کاربرد آن است . برای مثال چرخ مهمترین اختراع بشر است صحت این امر با توجه به فراوانی کاربرد این اختراع مبرهن است یا اختراع لامپ که توسط ادیسون صورت گرفت از این لحاظ مطرح است که طی سالیان متمادی روشنی بخش منازل میلیاردها نفر بوده و هست . در مورد آبسردکن آنی با توجه به اینکه فقط 4 سال از اختراع این دستگاه می گذرد و در حالیکه که علی رغم وعده های مسئولین امر تا به حال کوچکترین مساعدت مالی یا حمایت معنوی از این دستگاه صورت نگرفته است تولید و عرضه 3000 دستگاه آبسردکن آنی در کشور در نوع خود موفقیت بزرگی محسوب می شود ؛ چرا که این دستگاهها در سراسر کشور به میلیونها نفر خدمت می نماید . البته همانطور که گفتم در صورت مساعدت و حمایت مسئولین مسلماً امروزه می توانستیم شاهد موفقیتهای چشمگیرتر این اختراع باشیم.

 8ـ چه نوع حمایتهایی را از مسئولین انتظار داشتید ؟

مساعدت و پشتیبانی مالی از اختراعات در همه دنیا مرسوم است . در کشور ما نیز بنیاد ملی نخبگان با پرداخت 4-3 میلیون وام به نخبگان مبادرت به این امر می ورزد که مسلماً در مورد این اختراع با توجه به حجم سرمایه گذاریهای لازم کاربردی ندارد . در مورد حمایتهای معنوی نیز می توان به معرفی و شناساندن دستگاه به مصرف کنندگان اشاره نمود ، که آن نیز صورت نگرفته است . با توجه به اینکه طیف وسیعی از مشتریان دستگاه آبسردکن ادارات ، ارگانها و اماکن عمومی و دولتی هستند ، معرفی و ترویج استفاده ار آبسردکن آنی می تواند مثمر ثمر بوده و پتانسیل عظیمی از صرفه جویی انرژی را برای کشور فعال نماید .

 9 ـ در راه تکامل و پیشرفت این دستگاه پس از اختراع چه اقداماتی انجام داده اید ؟

در دستگاههای آبسردکن آنی که امروزه به بازار عرضه می شود علاوه بر مشکل ظاهری دستگاه اصلاحاتی نیز صورت گرفته است . البته اساس عملکرد دستگاه تغییر نکرده است ، اما دستگاه از لحاظ صرفه جویی انرژی ، قابلیت پیکسایی و مسائل ارگونومیک بهبود یافته است . همچنین دستگاههای اولیه در ظرفیتهای بالا در مدلهای 6،8، 10، 12 شیر ساخته می شد که فقط در اماکن عمومی فوق العاده شلوغ مورد مصرف داشت . مدلهای دو شیر و چهار شیر با بدنه پلیمری ، ظاهری متفاوت ، ظرفیت کمتر و استفاده عمومی تر بعداً ساخته شد . البته مسائلی از این دست در بخش تحقیق و توسعه (R&D) شرکت البرزدماکاران انجام می شود که با رضایت مصرف کنندگان نیز همراه بوده است .

 10 ـ با چه موانعی در راه پیشرفت این اختراع روبرو بوده اید ؟

در ابتدای امر با توجه به اینکه اماکن اداری از تعرفه برق ارزان بهره می بردند تمایلی برای استفاده از آبسردکن آنی با توجه به مصرف برق کمتر آن وجود نداشت و ارائه پیوسته آب خنک بهداشتی بیشتر مد نظر خریداران بود. البته واقعی شدن قیمت برق در سال گذشته برای دولتیها تا حدودی سبب شده است مصرف انرژی تا حدودی ملاک عمل قرار گیرد . از دیگر موانع این راه می توان به عدم وجود استاندارد انرژی برای آبسردکنها اشاره کرد که لزوم تعریف آن آشکارا احساس می گردد .

 11 ـ در پایان اگر نکته خاصی مد نظر دارید بفرمایید .

در اینجا جا دارد از جناب آقای مهندس مهذب ترابی مدیریت محترم سابا، جناب آقای مهندس سجادی معاونت محترم آموزش و بهینه سازی مصرف انرژی سابا و کلیه کارشناسان محترم سابا و آزمایشگاه ملی صرفه جویی که زحمات فراوانی را طی انجام  آزمایشات بر روی آبسردکن آنی و دستگاههای قدیمی متقبل شده اند تشکر و قدردانی نمایم ، مسلماً لبخند زیبای آن کودک خوزستانی که از آبسردکن آنی آب سالم ، بهداشتی و خنک می نوشد تنها متعلق به من نیست و کلیه دست اندرکاران و افرادی که در راه گسترش استفاده از این دستگاه تلاش نموده اند در این امر سهیمند .