بحران آب و راه های مدیریت بحران
آب مایه حیات و عامل و محرک اصلی فعالیتهای کشاورزی به شمار می رود و 70 درصد آب مصرفی جهان به آبیاری اختصاص می یابد بسیاری از کشورها بخصوص کشورهایی که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند برای تولید محصولات کشاورزی به آب نیاز دارند و بیش از 90 درصد تولیدات زراعی و باغی کشور ما نیز حاصل کشت آبی است و در واقع آب محور توسعه کشاورزی است منابع آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب است و از 5/89 میلیارد مترمکعب آب استحصال شده در کشور 83 میلیارد آن در بخش کشاورزی مصرف می گردد (5/93 درصد) و علی رغم محدودیت شدید منابع آب بهره وری و کارآیی استفاده ازاین منابع بسیار پایین است بخش کشاورزی درآینده باید ضمن مصرف آب کمتر تولید بیشتری را عرضه نماید.
جمعیت
ایران در سال 1300 کمتر از 10 میلیون نفر بوده که امروز به بیش از 70
میلیون نفر افزایش یافته(1385) و هفدهمین کشور پرجمعیت دنیاست و پیش بینی
می گردد در سال 2050 جزو ده کشور پرجمعیت جهان به شماراید.
میزان سرانه آب تجدیدپذیر در سال 1300 حدود 13000 مترمکعب بوده که درحال حاضر میزان سرانه آب در کشور به حدود 1900 مترمکعب تقلیل یافته و درآینده به مراتب وضع بدتر خواهد شد.
براساس شاخصهای موجود بین المللی برای سنجش میزان بحران آب در کشورهای مختلف (شاخص فالکن مارک،شاخص سازمان ملل و شاخص مؤسسه بین المللی مدیریت آب)معتبرترین شاخصها می باشند.
1-براساس شاخص فالکن مارک: که بحران آب را براساس مقدار سرانه منابع آب تجدیذپذیر در کشور تعریف کرده است و میزان سرآنه آب 1700 مترمکعب در سال را به عنوان شاخص کمبود معرفی کرده است.باتوجه که درحال حاضرسرانه آب تجدیدپذیر ایران حدود 1900 مترمکعب می باشد ایران در آستانه تنش آبی قراردارد.
2-شاخص سازمان ملل:بنیاد کمیسیون توسعه پایدار سازمان ملل میزان درصد برداشت از منابع آب تجدیذپذیر در هرکشور را به عنوان شاخص اندازه گیری بحران آب معرفی کرده است براساس شاخص مذکور هرگاه میزان برداشت آب یک کشور بیشتر از 40 درصد کل منابع آب
تجدیدپذیر آن باشد این کشور با بحران شدید آب مواجه می باشد و اگر این
مقدار درحد فاصل 20-40 درصد باشد بحران در وضعیت متوسط و چنانچه این شاخص
بین 10-20 درصد باشد بحران درحد متعادل و کمتر از 10 درصد بدون بحران تلقی
میگردد باتوجه به اینکه در ایران هم اکنون 69 درصد کل آب تجدیدپذیر کشور
مورداستفاده قرارمی گیرد ایران در وضعیت بحران شدید آبی قراردارد.
3-شاخص موسسه بین المللی مدیریت آب:مؤسسه مذکور دو عامل درصد برداشت کنونی نسبت به کل منابع آب سالانه و درصد میزان برداشت آب در آینده نسبت به برداشت آب درحال حاضر را همزمان مورد استفاده قرارمی دهد که براساس این شاخص ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد ایران تا سال 2025 باید بتواند 112 درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار باتوجه به منابع و امکانات موجود غیرممکن به نظر می رسد.
استان خراسان رضوی با داشتن 3/8 میلیارد مترمکعب منابع آب تجدیدشونده و با جمعیت بیش از 5/5 میلیون نفر میزان سرانه آب تجدیدشونده آن حدود 1500 مترمکعب می باشد که 21 درصد کمتر از سرانه آب کشور می باشد بنابرایـن وضعیت در استان خراسان رضوی به مراتب بحرانی تر از سایر نقاط می باشد.
